Αυτόματη αποβολή ή αυτόματη έκτρωση σημαίνει ότι το έμβρυο αποβάλλεται από τη μήτρα, πριν ολοκληρωθεί η ανάπτυξη του, ώστε να μπορεί να επιβιώσει από μόνο του στο περιβάλλον. Αυτό γίνεται αν η αποβολή γίνει πριν συμπληρωθεί η 24η εβδομάδα κύησης, και το βάρος του εμβρύου είναι λιγότερο από 500 gr.
Οι περισσότερες αποβολές γίνονται στο πρώτο τρίμηνο της κύησης και μάλιστα πολύ νωρίς. Χαρακτηριστικά τα 2/3 των αποβολών γίνονται σχεδόν αμέσως μετά την εμφύτευση και έτσι η γυναίκα δεν καταλαβαίνει καν ότι είναι έγκυος, αφού ακολουθεί αιμορραγία την οποία η γυναίκα εκλαμβάνει ως «περίοδο». Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των κυήσεων θα αποβληθεί.
Το κυριότερο αίτιο των αποβολών του πρώτου τριμήνου είναι οι χρωμοσωμικές ανωμαλίες του εμβρύου (50-60%) και η κακή εμφύτευση στη μήτρα. Σημαντικές αιτίες θεωρούνται η ηλικία της μητέρας και του πατέρα. Επίσης υψηλό ποσοστό αποβολών παρατηρείται σε γυναίκες με λοιμώξεις (πχ, Chlamydia trachomatis, mycoplasma hominis Ureaplasma urealyticum κ.α), χρόνια νοσήματα (πχ, υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, νεφρική ανεπάρκεια, υπερθυρεοειδισμός κ.α), κακή διατροφή, χρήση φαρμάκων, παθήσεις της μήτρας (πχ., συγγενείς ανωμαλίες ινομυώματα, συμφύσεις κ.α.), και πολλά άλλα.
Είδη αυτόματων αποβολών ή εκτρώσεων
Η αυτόματη αποβολή μπορεί να είναι:
Απειλούμενη αποβολή που εμφανίζεται συνήθως με ελαφρύ πόνο στην κοιλιά και σταγόνες αίματος από τον κόλπο. Είναι αρκετά συχνό φαινόμενο (1 στις 4 κυήσεις) αλλά οι περισσότερες πιθανότητες είναι να προχωρήσει χωρίς προβλήματα η εγκυμοσύνη, όταν έχει τη σωστή αντιμετώπιση.
Αναπόφευκτη αποβολή όταν μια απειλούμενη αποβολή έχει μεγαλύτερο πόνο χαμηλά στην κοιλιά (γιατί γίνεται διαστολή του τραχήλου) και αρχίζουν να ξεπροβάλλουν κάποια στοιχεία από το κύημα. Η αποβολή σε αυτό το σημείο αντιμετωπίζεται με διακοπή της εγκυμοσύνης και απομάκρυνση του κυήματος πριν γίνει μόλυνση από μικρόβια που μπορεί να μπουν στη μήτρα από το ανοιχτό πλέον τραχηλικό στόμιο.
Ατελής αποβολή εχουμε όταν έχει γίνει η αποβολή αλλά έχουν παραμείνει μέσα στη μήτρα κάποια στοιχεία από το έμβρυο, τον πλακούντα ή τους υμένες. Τα στοιχεία αυτά είναι πολύ εύκολο να μολυνθούν και καλό είναι να γίνεται απόξεση για να «καθαριστεί» το εσωτερικό της μήτρας. Επίσης, μπορεί να υπάρχει και συνεχόμενη αιμορραγία από τη μήτρα, η οποία επιβάλλει έτσι κι αλλιώς την απόξεση και απομάκρυνση των στοιχείων. Η θεραπευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει την άμεση εκκένωση της μήτρας με απόξεση.
Τελεία αποβολή έχουμε όταν το έμβρυο και όλα τα στοιχεία της εγκυμοσύνης έχουν αποβληθεί, αφήνοντας τη μήτρα εντελώς άδεια. Στην περίπτωση αυτή, με τη σωστή παρακολούθηση, δεν είναι απαραίτητη η απόξεση την οποία μπορούμε και να αποφύγουμε.
Παλίνδρομη κύηση έχουμε όταν η καρδιακή λειτουργία του εμβρύου σταματά. Μπορεί να προκαλέσει σοβαρότατα προβλήματα και γι΄ αυτό επιβάλλεται η άμεση απόξεση ώστε να «αδειάσουμε» τη μήτρα. Αν το κύημα παραμείνει για ημέρες μέσα στη μήτρα, τότε μπορεί να έχουμε επιμόλυνση από μικρόβια που να οδηγήσουν ακόμα και σε σηπτικό σοκ ή σε διαταραχές της πηκτικότητας του αίματος, που μπορεί ακόμα και να απειλήσουν τη ζωή της γυναίκας.
Καθ έξιν αποβολές έχουμε όταν παρουσιαστούν 2 ή περισσότερες διαδοχικές αυτόματες αποβολές. Όταν γίνει μια αποβολή τότε η πιθανότητα να γίνει και δεύτερη αποβολή είναι περίπου 3-4%. Όταν όμως υπάρξει μια δεύτερη αποβολή, η πιθανότητα και η 3η εγκυμοσύνη να καταλήξει σε αποβολή είναι περίπου 25%. Η κυριότερη αιτία είναι όταν το έμβρυο έχει κάποια χρωμοσωμική ανωμαλία ή κάποιες παθήσεις της μητέρας (πχ. αυτοάνοσα νοσήματα). Αν βρούμε την αιτία και την αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά, η πιθανότητα να γεννηθεί ένα βιώσιμο νεογνό φτάνει το 85%.
Σηπτική αποβολή ονομάζουμε οποιαδήποτε από τις παραπάνω περιπτώσεις έχουμε μόλυνση από μικρόβια. Στην περίπτωση αυτή, εμφανίζεται πυρετός, οι παλμοί της καρδιάς γίνονται πιο γρήγοροι και εμφανίζονται δύσοσμα υγρά από τον κόλπο. Η αντιμετώπιση πρέπει να είναι γρήγορη με τη χρήση αντιβιοτικών και την εκκένωση της μήτρας.